„Kiedy pierwszy raz zetknęłam się z historią mojej bohaterki poczułam się niesamowicie poruszona. Zinterpretowanie tego utworu było dla mnie ogromnym wyzwaniem, ale jednocześnie czułam, że robię coś ważnego - mogę być głosem tej kobiety, dać wyraz jej tęsknocie i bólowi, tak by więcej osób usłyszało o jej doświadczeniach.” - opowiada Jagoda Kret.

Jagoda Kret
"W salonie" (LIPCOWE '45) (3:40)
℗ 2024 Insytut Pileckiego
Premiera: 29 lutego 2024

gitara elektryczna, gitara basowa, programowanie, synths, chórki: Robert Cichy
perkusja: Hubert Gasiul

muzyka: Robert Cichy, Michał Gołąbek, Jagoda Kret
tekst: Aleksandra Górecka
produkcja muzyczna: Robert Cichy
miks/mastering: Marcin Szwajcer
realizacja nagrań: Nana Music oraz Quality Studio

Utwór „W salonie” jest portretem Zofii Żylińskiej, której mąż był jedną z wielu osób zatrzymanych w czasie Obławy Augustowskiej - największej zbrodni dokonanej na Polakach po II wojnie światowej. Stała za nią Armia Czerwona i sowiecki aparat bezpieczeństwa, a metody, których użyto do jej przeprowadzenia sprawiają, że trudno uciec od skojarzeń z aktualnie toczącą się wojną w Ukrainie.

„To zbiór traum matek, żon, córek i wnuczek, przekazywanych razem ze strachem i bólem z pokolenia na pokolenie. Rodziny Lipcowych zostały ze świadomością, że ich bliscy zaginęli bez wieści, ale nie mogli otwarcie mówić o swoim dramacie, zastraszeni przez komunistyczne władze. Tym bardziej cieszę się, że mogłam z nimi porozmawiać, wysłuchać ich historii.” - dodaje Aleksandra Górecka, autorka tekstu.

Elżbieta Chmielewska, wnuczka Zofii Żylińskiej, wspomina: „Została sama z córkami, ni wdowa, ni panna. Nie miała tu rodzeństwa, nikt jej nie pomagał. Wysyłała setki listów do wszelkich instytucji w poszukiwaniu swojego męża. Była coraz bardziej zamknięta w sobie, czekała rok, dwa, pięć… czekała na niego do końca swojego życia, równo 20 lat.”

Za teledysk do piosenki „W salonie”, okładkę do singla i oprawę graficzną utworu odpowiada Hania Oloś, wielokrotnie nagradzana ilustratorka, animatorka i autorka komiksów.

„Zofia była niezłomna w pielęgnowaniu wspomnień. Skojarzyło mi się to z uprawianiem ogrodu i szkodnikami, które w tym przeszkadzają. Właśnie dlatego refrenową czerwoną lawinę, czyli Sowietów i UB, symbolizują szerszenie, na pozór wyglądające jak pożyteczne pszczoły. Kwiat lipy wprost nawiązuje symbolicznie do Lipcowych.” - tłumaczy swoje inspiracje Hania.

Płyta „LIPCOWE’45” będzie pewnego rodzaju kontynuacją albumu „LIPCOWI'45” zespołu Żurkowski, nominowanego w kategorii „Płyta Rocku” w tegorocznym plebiscycie Antyradia

„Nie ukrywam, że odzew, który pojawił się po wydaniu albumu Żurkowskiego, bardzo nas ucieszył i poruszył. Rodziny dotknięte obławą augustowską to często nasi sąsiedzi, znajomi, przyjaciele. Mijamy się z nimi każdego dnia. Choć minęło już tyle lat, trauma nie przeminęła. Towarzyszy im do dzisiaj. Płytą „LIPCOWE’45” wspólnie z rodzinami obracamy tę traumę w dumę i zwycięstwo nad zapomnieniem.” - podkreśla Aleksandra Czerobska - Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Pileckiego ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej.

(Jagoda Kret)

(Mariusz Dettlaff - Echo Production)