 
Choæ Karol Kurpiñski (1785-1857) bez w±tpienia nale¿a³ do grona najwybitniejszych i najwa¿niejszych postaci polskiego ¿ycia muzycznego XIX wieku, to z czasem jego twórczo¶æ kompozytorska, jak i szeroka dzia³alno¶æ m.in. publicystyczna i pedagogiczna, uleg³y zapomnieniu.
Dzi¶ kompozytor funkcjonuje w powszechnej ¶wiadomo¶ci jako autor Warszawianki – pie¶ni powstañczej z 1831r. Jednak to twórczo¶æ sceniczna Kurpiñskiego, która poza 2 baletami obejmuje 27 oper, jest nie do przeceniania i stanowi najwiêksze dokonania na tej arenie przed Moniuszk±.
Jednoaktow± operê „Aleksander i Apelles” warszawska publiczno¶æ mia³a okazje zobaczyæ po raz pierwszy 17 marca 1815 roku na deskach Teatru Narodowego. Premier± dyrygowa³ 30-letni Karol Kurpiñski, autor oper Pa³ac Lucypera (1811) i Szarlatan (1814), które zapewni³y kompozytorowi sukces i ugruntowanie pozycji w Warszawie. Choæ "Aleksander i Apelles" nie utrzyma³ siê d³ugo na warszawskich afiszach, to doczeka³ siê jeszcze wystawieñ we Lwowie (1816), Wilnie (1816) i Krakowie (1821).
Prezentujemy Pañstwu nagranie Filharmonii Kaliskiej, bêd±ce zapisem live wspó³czesnego prawykonania opery Karola Kurpiñskiego „Aleksander i Apelles”.
Opera ta, uznana powszechnie za zaginion±, dziêki dociekliwo¶ci niestrudzonego badacza polskich archiwów muzycznych, Wojciecha Czemplika – dyrektora festiwalu muzycznego na ¦wiêtej Górze w Gostyniu, odnalaz³a siê w dwóch czê¶ciach (samej muzyki oraz libretta) i mia³a swoje prawykonanie w pa¼dzierniku 2017 roku w Teatrze im. W. Bogus³awskiego w Kaliszu.
Znakomici soli¶ci, re¿yseria Ryszarda Peryta oraz historyczne miejsce – teatr za³o¿ony przez Bogus³awskiego i dzia³aj±cy nieprzerwanie od roku 1800, nada³y tej premierze szczególnego znaczenia. Nagranie nasze posiada wszelkie walory jak i wady nagrania na ¿ywo - z pewno¶ci± nagranie studyjne by³oby bardziej nieskazitelne. Jednak brzmienie nagrania koncertowego wraz ze wszystkimi jego elementami akustycznymi i usterkami, których nagranie studyjne by³oby pozbawione, wywiera w wiêkszym stopniu wra¿enie uczestnictwa w ¿ywym spektaklu.
Muzyka „Aleksandra i Apellesa”, wyczuwalnie zainspirowana Mozartem i Rossinim, jest przez Kurpiñskiego napisana z ogromnym talentem i swad±.
Wirtuozowskie, wysoko poprowadzone partie klarnetu solo oraz przepiêkny oktet smyczkowy wywieraj± du¿e wra¿enie. Narracja jest czytelna i zwiêz³a, a partie solistyczne (szczególnie dominuj±ca partia Apellesa) daj± ¶piewakom du¿e mo¿liwo¶ci interpretacyjne.
Lista utworów:
1. Uwertura / Overture (4:00)
2. Text (Apelles) (1:16)
3. Recitativo (Apelles) (2:53)
4. Aria. Alla Polacca (Apelles) (3:36)
5. Text (Apelles) (0:39)
6. Melodram (Apelles) (1:27)
7. Recitativo (Alexander, Apelles) (1:48)
8. Terzetto (Alexander, Apelles, Pankasta) (2:50)
9. Intermezzo; text (2:59)
10. Melodram (Apelles) (1:38)
11. Aria (Apelles) (1:42)
12. Melodram; aria (Apelles) (3:01)
13. Melodram (Apelles, Pankasta) (0:54)
14. Aria (Apelles) (2:52)
15. Allegro (2:03)
16. Melodram (Apelles) (1:35)
17. Adagio (2:40)
18. Melodram (Apelles) (1:14)
19. Andante (2:28)
20. Recitativo (Apelles, Pankasta) (2:21)
21. Duetto (Pankasta, Apelles) (3:07)
22. Finale (2:20)
Wykonawcy:
Tatiana Hempel – sopran (Pankasta z Lorysy)
Tomasz Krzysica – tenor (Apelles, malarz)
Robert Gierlach – bas baryton (Aleksander, Król Macedonii)
Chór mêski „Ko³o ¶piewu” im. Karola Kurpiñskiego w Sarnowie
¦piewacy chóru Filharmonii czêstochowskiej „Collegium Cantorum”
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Kaliskiej (Adam Klocek – dyrygent)
Nagrania dokonano 6 pa¼dziernika, 6-8 listopada 2017 r. w Teatrze im. W. Bogus³awskiego w Kaliszu.
(Beata Bieroñska, Julita Górska, Milena Madziar - Agencja Muzyczna Polskiego Radia)
| 
