„Ostatni± rzecz±, jak± chcieliby¶my us³yszeæ od ludzi, to: Aaaa, ju¿ wiem, co oni robi±. Oznacza³oby to, ¿e po³owê p³yty do¶piewali sobie sami, co by³oby dowodem na przewidywalno¶æ muzyki” – mówi Elvis Costello .
Dziêki wspó³pracy Elvisa Costello z najlepsz± grup± hiphopow± na ¶wiecie, The Roots, powsta³a jedna z najbardziej zaskakuj±cych p³yt, jakie mo¿na sobie wyobraziæ. Wise Up Ghost wyprzedza wszystkie oczekiwania, jakie s³uchacz móg³by mieæ wzglêdem niej. Muzykom nieobce s± eksperymenty zarówno stylistyczne, jak i obsadowe – Costello wystêpowa³ ju¿ dot±d z Burtem Bacharachem, Paulem McCartneyem i Allen Toussaint, podczas gdy The Roots nagrywali z takimi gwiazdami, jak John Legend czy Jay-Z.
„Nie znajdujê ¿adnej nazwy dla tego typu muzyki” – mówi Costello. „To kocio³, w którym bulgocz± przeró¿ne mikstury. Dla mnie to po prostu rock and roll. Nie dbam zreszt± o etykiety. Wa¿ne jest dla mnie jedynie, czy ta muzyka daje nam rado¶æ i czy mo¿emy takie po³±czenie znie¶æ”.
Perkusista The Roots i artystyczny mózg zespo³u, Ahmir „Questlove” Thompson podkre¶la, ¿e Wise Up Ghost wyra¼nie naznaczona jest wp³ywem naszych czasów. „Droga, na której znajduje siê obecne spo³eczeñstwo to droga bez wyra¼nych granic. Ludzie ³±cz± wszystko ze wszystkim, pozbywaj± siê pêtaj±cych dot±d wiêzów” – mówi.
Droga do obecnego albumu zaczê³a siê w momencie, gdy Elvis Costello po raz pierwszy pojawi³ siê w programie Late Show with Jimmy Fallon w 2009 r. „Wiedzia³em, ¿e jest fanem p³yty Voodoo, któr± nagra³em z D’Angelo. Zapytali¶my go wiêc, czy nie mia³by nic przeciwko, gdyby¶my siêgnêli po jego muzykê i po swojemu j± zremiksowali” – mówi Thompson. „Zgodzi³ siê, wiêc postanowili¶my przerobiæ ca³kowicie jego High Fidelity i I Don’t Want to Go to Chelsea. Okaza³o siê, ¿e podoba mu siê to, co robimy”.
Pod koniec 2010 r. Costello pojawi³ siê ponownie w telewizyjnym show i zagra³ z The Roots, wykonuj±c The Stations Of The Cross z jego p³yty National Ransom. Spontanicznie do³±czy³ wtedy do grona wirtuoz gitary, John McLaughlin, który by³ równie¿ zaproszony do studia.
Po raz trzeci Elvis Costello wyst±pi³ w programie w 2012 r. podczas tygodniowych obchodów jubileuszu Bruce’a Springsteena. Wykona³ wówczas utwór Fire oparty na dwóch hitach tego artysty, Liquidator i Too Hot. Wtedy pomys³ obecnej p³yty zacz±³ nabieraæ realnych kszta³tów. „W tym momencie zacz±³em my¶leæ o d³u¿szej wspó³pracy” – wspomina Thompson. „Zacz±³em jako¶ natrêtnie o tym napominaæ, boj±c siê chyba zaproponowaæ wprost: nagrajmy razem p³ytê”.
Costello pamiêta to nieco inaczej: „Wychodzili¶my ze studia po wykonaniu Brilliant Disguise i wtedy Quest [Thompson] rzuci³ tê kluczow± frazê. Nie wiem, czy dok³adnie powiedzia³, o jaki zespó³ mu chodzi i o jakiego wokalistê, ale od razu wiedzia³em, co ma na my¶li. Mia³em przeczucie, ¿e to mo¿e byæ ¶wietna zabawa” – dodaje – „piêkna perspektywa, by wyst±piæ ze ¶wietnym zespo³em o nietuzinkowym podej¶ciu do muzyki”. The Roots przekopali swoj± bazê piosenek i pomys³ów i pewnego dnia w lecie 2012 r. koproducent, Steven Mandel, przes³a³ Elvisovi Costello fragment perkusyjny. Po kilku dniach grupa dosta³a gotowe demo. Po niej przysz³o kilka kolejnych piosenek.
„Nie wiedzieli¶my, jak± formê powinny one przyj±æ, czy powinna to byæ jedna piosenka, czy ca³a p³yta, a mo¿e jeszcze co¶ innego. Ale pomys³y zaczê³y siê rodziæ i okaza³o siê, ¿e wszystko oscyluje wokó³ zjawisk rytmicznych i warstwy s³ownej” – mówi Costello.
„Najmocniejsze w wyrazie utwory powinny brzmieæ mocno” – mówi Thompson, który wcze¶niej produkowa³ p³yty takich artystów, jak Al Green czy Booker T. Jones. „Zaczynali¶my wiêc od perkusji i fortepianu i, je¶li ten dwuosobowy zestaw brzmia³ wystarczaj±co dobrze, przechodzili¶my do nastêpnego etapu, obudowuj±c ten szkielet brzmieniem kolejnych instrumentów”.
Piosenki, jak wyja¶nia Costello, powstawa³y przede wszystkim na drodze wzajemnej wymiany. „Potrzebowali¶my odmiennych perspektyw. Zale¿a³o nam na ci±g³ym tworzeniu. Jak pojawia³y siê nowe pomys³y, wprowadzali¶my je na kolejnym spotkaniu. Nie potrzebowali¶my d³ugo o tym dyskutowaæ. Nigdy nie omawiali¶my tego, co próbujemy. Po prostu to robili¶my. Grali¶my i z tego wy³ania³ siê jaki¶ obraz. Potem tylko dopracowywali¶my szczegó³y”.
„Zarówno The Roots, jak i Elvis Costello znani s± ze swoich eksperymentów – to pewne, ¿e ¿adna grupa
hiphopowa nie testowa³a tak granic cierpliwo¶ci i nie poszerzy³a tak grona swoich odbiorców, jak my” – mówi Thompson.
Teksty autorstwa Costello traktuj± o ca³kiem odmiennych sprawach. Album pe³en jest literackich wizji chaosu, koñca, kultury zazdro¶ci i oszustwa. Motywy i obrazy przenikaj± siê w kolejnych utworach. „Nie chcia³em przedstawiaæ samych tylko ponurych spraw” – mówi autor – „ale nie mo¿na udawaæ, ¿e siê tego nie widzi. Kiedy wygl±dam przez okno, w³±czam telewizor, czytam gazety, to wszystko siê dzieje. Nie mówiê nic, co nie dzia³oby siê naprawdê. Wychodzi na to, ¿e akceptujemy ¶wiat, jakim jest, ¿e nasze szczê¶cie przychodzi zawsze kosztem innych ludzi. Tak siê po prostu dzieje”.
„Zastanawia³em siê, czy Elvis bêdzie w stanie pisaæ tak gêsto, jak na swoich klasycznych albumach” – mówi Thompson. „Nawet romantyczne teksty w jego wydaniu s± bogate w opisy. Ju¿ dawno nie pracowa³em z wokalist±, który zwraca³by moj± uwagê na to, czego s³ucham, który nie tylko dba³by o zgodno¶æ rymów, ale przekracza³ granice tekstu, jednocze¶nie zachowuj±c ich przystêpno¶æ”.
Na p³ycie zdarzaj± siê momenty czystego piêkna, jak np. pe³en napiêcia, ¶piewny utwór Tripwire („Nie mogê
uwierzyæ, ¿e sta³em siê czê¶ci± tej piosenki” – mówi Thompson. „Jest piêkna i s³odka, jak ko³ysanka. To rzadkie dla mnie do¶wiadczenie – tworzyæ co¶ tak delikatnego”). Ale gdy perkusista us³ysza³ ostateczn± wersjê utworu,
powiedzia³: „To najbardziej apokaliptyczna historia mi³osna, jak± kiedykolwiek s³ysza³em!”.Sugerowa³, by
niektóre utwory koñczy³y siê jednak l¿ejszym wyd¼wiêkiem. Costello odpowiedzia³ na to pozostawiaj±cym wiele
otwartych pytañ utworem If I Could Believe, wieñcz±c± ca³y album medytacj± o zaufaniu.
Twórcy Wise Up Ghost nie maj± konkretnych oczekiwañ co do odbioru tej p³yty.„Kiedy robisz co¶ ca³kowicie
odmiennego od tego, z czego jeste¶ znany, mo¿e to odbiorców zaskoczyæ, ale mo¿e te¿ spowodowaæ, ¿e siê od
ciebie odwróc±” – mówi Costello. „Ale nie tworzy siê, kalkuluj±c, kto mo¿e nie chcieæ s³uchaæ twojej muzyki. Po
prostu pod±¿asz za g³osem wewnêtrznym”.
Tracklista: (czas: 55:55)
1. Walk Us UPTOWN (3:22)
2. SUGAR Won’t Work (3:31)
3. REFUSE To Be Saved (4:26)
4. WAKE Me Up (5:53)
5. TRIPWIRE (4:28)
6. Stick Out Your TONGUE (5:27)
7. Come The MEANTIMES (3:52)
8. (She Might Be A) GRENADE (4:35)
9. CINCO Minutos Con Vos (5:01)
10. VICEROY’S Row (5:01)
11. Wise Up GHOST (6:26)
12. If I Could BELIEVE (3:53)
(Patrycja Kowalska - Universal Music Polska)
|