Geneza tej historii jest taka - na wniosek popularnego niegdyś zespołu muzycznego Brathanki UOKiK wszczął w 2002 r. postępowanie antymonopolowe przeciw ZAiKS. Skarga dotyczyła tego, że ZAiKS godził się na świadczenie usług autorom tylko wtedy, jeśli ci przekażą mu na wyłączność zarządzanie prawami do swoich utworów na wszystkich tzw. polach eksploatacji (wykonania publiczne, emisja w radiu i telewizji itp.). UOKiK uznał, że są to praktyki ograniczające konkurencję, ponieważ autorzy powinni samodzielnie decydować, w jakim zakresie skorzystają z usług ZAiKS, a w jakim z usług innych organizacji. Nakazał ZAiKS zmianę wzorców umów z autorami i nałożył karę.

Choć ZAiKS przegrał w kolejnych sądowych instancjach (włącznie z kasacją do Sądu Najwyższego) i decyzja stała się prawomocna, odwlekał jej wykonanie. Według Krasnodębskiej-Tomkiel prosta zmiana zapisów w umowach z artystami zajęła stowarzyszeniu aż 17 miesięcy. I UOKiK stracił cierpliwość. Za każdy dzień zwłoki ZAiKS dostał teraz dodatkową karę w wysokości 1 tys. euro - łącznie dało to ponad 1,5 mln zł (od tej najnowszej decyzji można się jeszcze odwoływać).

- Autorzy zyskali większą swobodę dysponowania swoimi prawami. Ale za długo to trwało. Nie będziemy tolerować takich praktyk i lekceważenia prawomocnych decyzji, powinny one być wykonywane przez przedsiębiorców niezwłocznie - mówiła prezes Urzędu. Co to znaczy? Uważa, że w prostych sprawach, które nie wymagają np. skomplikowanej przebudowy infrastruktury technicznej, niezwłocznie to w ciągu około dwóch miesięcy.

Obecnie w UOKiK toczą się cztery inne postępowania antymonopolowe, w których Urząd kwestionuje praktyki ZAiKS, Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych (SAWP).

(Gazeta Wyborcza)