 
W wieku 83 lat zmar³ w swoim domu w Nowym Jorku jeden z najwiêkszych twórców nowoczesnego jazzu - perkusista Max Roach.
Roach zacz±³ graæ na bêbnach jako 11-latek, potem uczy³ siê muzyki w Nowym Jorku, a w 1942 r. by³ ju¿ liderem przemian stylistycznych nowoczesnego jazzu. Wraz z Monkiem, Gillespiem, Parkerem uznawany jest za wspó³twórcê bebopu. Jako perkusista w Monroe's Uptown House, jak te¿ sta³y go¶æ w Minton's Playhouse, akompaniowa³ wszystkim czo³owym reprezentantom nowej muzyki. Razem z Kennym Clarkiem wylansowa³ inny styl gry i ekspozycji rytmu. Jego gra z Charliem Parkerem i Dizzym Gillespiem dowodzi ogromnej pomys³owo¶ci i mistrzowskiego opanowania gry na perkusji. W latach 40. Roach gra³ g³ównie w zespo³ach Gillespiego (1944) oraz Parkera (1945, 1947-49) tak¿e w zespo³ach i big-bandach, prowadzonych przez weteranów swingu: Colemana Hawkinsa (z którym w 1943 r. zrealizowa³ swe pierwsze nagranie), Benny'ego Cartera, Louisa Jordana, Henry'ego "Red" Allena.
Pod koniec dekady porzuci³ jednak ca³kowicie "stary" styl, by podporz±dkowaæ siê erze bebopu i jazzu nowoczesnego. Przez dwa lata, poczynaj±c od 1948 r. gra³ z Milesem Davisem, bior±c udzia³ w historycznej dla rozwoju modern jazzu sesji "Birth of The Cool". W 1954 r. Roach za³o¿y³ (wspólnie z Cliffordem Brownem) kwintet, jeden z najbardziej nowatorskich zespo³ów tego okresu. Powsta³y nagrania, które sta³y siê kamieniami milowymi modernjazzu (np. "Study In Brown", "At Basien Street"). ¦mieræ Browna (w wypadku samochodowym w 1956 r.) nieoczekiwanie przerwa³a kreacjê stylu Roacha.
Przez lata 50. i pocz±tek 60. coraz czê¶ciej interesowa³ siê zmianami, jakie dla jazzu wnosi improwizacja, granie "free" a nawet ideologia kultury jazzu. Wyraz swoim poszukiwaniom da³, realizuj±c (1958) albumy, "Max Roach Plus Four", "Deeds Not Words" oraz (1960) s³ynn± p³ytê, "We Insist! Freedom Now Suite". Innowacje perkusista lansowa³ tak¿e albumami "Drums Unlimited" (1966) oraz wcze¶niejszymi projektami np. "Drum Converstation". Roach zacz±³ udzielaæ siê tak¿e politycznie, odgrywa³ wa¿n± rolê w organizowaniu wielu kulturalnych projektów dla Afro-Amerykanów (w tym okresie powsta³a "We Insist! Freedom Now Suite").
Roach dokonywa³ te¿ eksperymentów z nietypowymi obsadami, odchodz±c niekiedy od konwencjonalnych struktur metrycznych (np. podwójny kwartet, zespó³ M.'Boom). W tym wzglêdzie posuwa³ siê równolegle do aktualnych osi±gniêæ awangardy spod znaku free jazzu, chocia¿ nigdy nie uto¿samia³ siê z tym nurtem. Swym niekonwencjonalnym, aczkolwiek perfekcyjnie przemy¶lanym podej¶ciem do jazzu zjednywa³ sobie wielu entuzjastów. Nagrywa³ i koncertowa³ z Freddiem Hubbardem, Sonnym Rollinsem, George'em Colemanem, Stanleyem Turrentine'em, pracowa³ z wokalistami grupami wokalnymi, w tym z Abbey Lincoln.
W latach 70. szczególnie eksponowa³ swój zachwyt dla awangardy: koncertowa³ i nagrywa³ z Abdullahem Ibrahimem (1977), Archiem Sheppem (1979), Cecilem Taylorem (1979) i Anthonym Braxtonem (1978-79). Roach, jako jeden z niewielu perkusistów, sta³ siê jazzowym autorytetem oraz innowatorem.
Przez ca³e lata 80. i wczesne 90. pracowa³ nadal jako wykonawca i kompozytor, znajduj±c czas zarówno na nauczanie, koncertowanie, jak i eksponowanie swoich politycznych aspiracji. By³ jednym z niezwykle utalentowanych muzyków jazzowych i centraln± postaci± nowoczesnego jazzu.
(DiaPaZon)
|
