Dorobek twórczy Johna Coltrane’a w dużej mierze koncentruje się wokół jego innowacyjnej roli lidera zespołów, jednak ten niezwykły saksofonista i kompozytor rozpoczął karierę jako szanowany sideman, zyskując sławę u boku największych jazzowych artystów. Najnowsze wydawnictwo Craft Recordings, „Another Side of John Coltrane”, eksponuje właśnie ten aspekt kariery artysty, przedstawiając wybór jego najlepszych nagrań z sesji z Milesem Davisem, Theloniousem Monkiem, Sonnym Rollinsem, Redem Garlandem, Taddem Dameronem i Artem Taylorem.

(John Coltrane)

Premiera albumu zaplanowana jest na 20 sierpnia, lecz album dostępny jest już w przedsprzedaży. „Another Side of John Coltrane” zostanie wydany na winylu jako zestaw 2 płyt LP, album CD, będzie także dostępny na platformach cyfrowych. Winylowe wydanie zawiera dwa bonusowe utwory, których nie ma ani w wersji na CD, ani w wersji cyfrowej: „Nutty” (z albumu Thelonious Monk with John Coltrane) i „Birks’ Works” (z albumu „Red Garland Quintet Soul Junction” z udziałem Johna Coltrane’s oraz Donalda Byrda). Pierwszy singel „Oleo” (The Miles Davis Quintet) jest już dostępny do w streamingu i jako download.

Płyta została wyprodukowana muzycznie przez Nicka Phillipsa, a zmasterowana przez laureata nagrody GRAMMY®, inżyniera dźwięku, Paula Blakemore’a. Za proces związany z płytą studyjną w procesie przygotowania wersji winylowej, odpowiedzialny był natomiast Clint Holley w firmie Well Made Music. „Another Side of John Coltrane” zawiera również nowy tekst wiodący – komentarz autorstwa wielokrotnie nagradzanego dziennikarza, pisarza i laureata nagrody Jazz Journalists Association za całokształt twórczości, Douga Ramseya.

Już teraz fani mogą słuchać w serwisach streamingowych lub pobierać „Oleo”. Utwór ten został napisany w 1954 roku przez Sonny’ego Rollinsa, który oparł kompozycję utworu na harmonii „I Got Rhythm” George'a Gershwina. Od tamtego czasu ta energetyczna melodia stała się standardem. Ta wersja „Oleo”, która ukazała się na albumie „Relaxin’ with Miles Davis Quintet”, została nagrana w październiku 1956 w studiu Rudy’ego Van Geldera w Hackensack, NJ, gdzie usłyszymy Davisa na trąbce, Coltrane’a na saksofonie tenorowym, Reda Garlanda na fortepianie, Paula Chambersa na basie i Philly’ego Joe Jonesa na perkusji. Nagranie rozpoczyna się falstartem, po którym następuje krótka rozmowa między muzykami, po czym następuje właściwe, hard-bopowe wykonanie utworu. W swoich notatkach Ramsey zauważa: „Po wyraźnym początkowym improwizowanym chorusie Davisa, Coltrane rozpoczyna korespondujące solo, początkowo jedynie z basem Paula Chambersa. Coltrane czerpie wenę z gry sekcji rytmicznej, która stała się wzorem dla zespołów tego typu na całym świecie.”

(John Coltrane)

Coltrane rozpoczął swoją muzyczną karierę w latach czterdziestych XX wieku, dzieląc scenę z takimi muzykami jak King Kolax i Jimmy Heath, a później Dizzy Gillespie, Johnny Hodges, a nawet ze swoim idolem, Charlie’em Parkerem. Jednak to telefon od Milesa Davisa w 1955 roku zmienił bieg jego życia. Davis zakładał nowy zespół i poprosił obiecującego młodego saksofonistę, by dołączył do niego wraz z Garlandem, Chambersem i Jonesem. Znany jako „Pierwszy Wielki Kwintet”, legendarny zespół nagrał w ciągu następnych dwóch lat szereg cenionych utworów, w tym serię „Relaxin’”, „Workin’”, „Steamin’” i „Cookin’” dla Prestige Records.

Był to również okres znaczącego rozwoju artystycznego Coltrane’a. W 2001 roku na łamach „The New York Times” krytyk Ben Ratliff stwierdził, że we wczesnych latach Coltrane’a jako sidemana, muzyk „nie wyróżniał się jakoś szczególnie; w większości nagrań jest ledwo słyszalny. Ale… nagrywając z Davisem… miał już swoje brzmienie”.

Poza „Oleo”, „Another Side of John Coltrane” zawiera kilka ważnych momentów z sesji z Milesem Davisem, w tym nagranie „Airegin” autorstwa Rollinsa z 1956 roku oraz „Round Midnight” Theloniousa Monka. To ostatnie nagranie, zarejestrowane w 1956 roku, pierwotnie ukazało się na płycie „Miles Davis and the Modern Jazz Giants”. Ramsey pisze, że w solówce Coltrane’a w tym nagraniu „słychać donośne brzmienie, które było charakterystyczne dla jego gry w połowie lat 50., a także energiczne poszukiwania możliwości harmonicznych, które intensyfikowały się w miarę upływu dekady”.

W tym samym okresie Coltrane współpracował także z innym wirtuozem jazzu, Theloniousem Monkiem. W 1957 dołączył do pianisty na półroczny kontrakt w nowojorskim jazz klubie Five Spot Cafe. „Praca z Monkiem zbliżyła mnie do tego architekta muzycznego najwyższej klasy. Uczyłem się od niego w każdej dziedzinie” – powiedział później Coltrane w wywiadzie dla Downbeat. Pomimo, że ci dwaj tytani jazzu nagrali razem tylko kilka sesji – wszystkie miały miejsce w 1957 roku – ich albumy są wybitnie respektowanymi dziełami gatunku. „Another Side of John Coltrane” zawiera wybrane ich nagrania, w tym balladę „Monk's Mood” (pochodzącą z albumu „Thelonious Himself”), z udziałem basisty Wilbura Ware’a, jak również „Epistrophy” (z albumu „Thelonious Monk with John Coltrane”), z udziałem Ware’a na basie, Raya Copelanda na trąbce, Gigi Gryce na saksofonie altowym, Arta Blakeya na perkusji oraz Coltrane’a i Colemana Hawkinsa na saksofonach tenorowych.

Coltrane błyszczy również w nagraniach z innym saksofonistą, Sonnym Rollinsem w kultowym „Tenor Madness” – jedynym znanym nagraniu dwóch gigantów saksofonowych razem – które pojawiło się na albumie Rollinsa z 1956 roku. Ramsey zauważa, że nagranie „zapewnia doskonałą okazję do porównania stylów Rollinsa i Coltrane’a, szczególnie pod koniec, kiedy wymieniają serię czterotaktowych fraz”. W swoim artykule dla „The New York Times” Ratliff wyjaśnia: „Coltrane rozkręca się, konstruując porywające solo w odróżnieniu od serii dokładnych, czystych i melodyjnych improwizacji Sonny’ego Rollinsa”.

Kolejnym ważnym elementem kolekcji jest „Soultrane” z pianistą i kompozytorem Taddem Dameronem. Nazwany na cześć saksofonisty utwór pojawił się na albumie „Mating Call” z 1957 roku. Według Ramseya pojawiają się tam „niektóre z najbardziej urzekających dzieł Coltrane’a”. Słuchacze będą mogli również docenić grę Coltrane’a oraz perkusisty Arta Taylora w „C.T.A.” pochodzącym z płyty Taylor’s Wailers z 1957 roku, a także nagrania Coltrane’a i Reda Garlanda – „Billie’s Bounce” z 1957 roku pochodzącego z albumu „Dig It!”.

Chociaż „Another Side of John Coltrane” skupia się głównie na sesjach uchwyconych w latach 1956–1957, album zawiera również jeden dodatkowy, wyjątkowy fragment występu, który ugruntował pozycję Coltrane’a jako respektowanego lidera zespołu. Jego interpretacja „Someday My Prince Will Come” z filmu Disneya „Królewna Śnieżka” z 1937 r. – jest klasykiem w kanonie Davisa, po części dzięki wybitnej solówce Coltrane’a. W tym utworze saksofonista dołączył do swojego byłego szefa w studio, nagrywając dwa utwory na album Davisa z 1961 roku, zatytułowany właśnie „Someday My Prince Will Come”.

W maju 1957 artysta nagrał swój pierwszy album w roli lidera – „Coltrane”. Po nim pojawiły się takie przełomowe dzieła, jak „Lush Life” i „Soultrane” (oba 1958) oraz „Giant Steps” (1960). Coltrane dogłębnie zmienił krajobraz współczesnego jazzu, a te fundamentalne sesje ukazują rozwój jego brzmienia. Jak ujął to Ramsey, nagrania te dają słuchaczom możliwość doświadczenia „jego nieustannej inwencji twórczej, gdy poszerza swoją paletę harmoniczną i podejmuje coraz większe wyzwania, rozwijając swoje partie solowe”.

John Coltrane
„Another Side of John Coltrane”
℗ 2021 Craft Recordings., Distributed by Concord.
Lista utworów LP:
Premiera: 20 sierpnia 2021

Strona A:
1. Sonny Rollins Quartet: Tenor Madness
2. Miles Davis and the Modern Jazz Giants: ’Round Midnight
3. The Miles Davis Quintet: Oleo (6:20)

Strona B:
1. The Miles Davis Quintet: Airegin
2. Tadd Dameron with John Coltrane: Soultrane
3. Art Taylor: C.T.A.
4. Thelonious Monk: Monk's Mood

Strona C:
1. Thelonious Monk with John Coltrane: Epistrophy (Alternate Take)
2. Thelonious Monk with John Coltrane: Trinkle, Tinkle
3. Thelonious Monk with John Coltrane: Nutty*
4. Red Garland Quintet featuring John Coltrane and Donald Byrd: Birks’ Works*

Strona D:

Strona C:1. The Red Garland Quintet with John Coltrane: Billie’s Bounce

Strona C:2. Miles Davis: Someday My Prince Will Come

*Wyłącznie w wydaniu winylowym

Lista utworów na CD oraz w serwisach cyfrowych:

1. Sonny Rollins Quartet: Tenor Madness
2. Miles Davis and the Modern Jazz Giants: ’Round Midnight
3. The Miles Davis Quintet: Oleo (6:20)
4. The Miles Davis Quintet: Airegin
5. Tadd Dameron with John Coltrane: Soultrane
6. Art Taylor: C.T.A.
7. Thelonious Monk: Monk’s Mood
8. Thelonious Monk with John Coltrane: Epistrophy (Alternate Take)
9. Thelonious Monk with John Coltrane: Trinkle, Tinkle
10. The Red Garland Quintet with John Coltrane: Billie’s Bounce
11. Miles Davis: Someday My Prince Will Come

Craft Recordings jest częścią Concord Recorded Music, specjalizującą się w twórczej eksploatacji olbrzymiego katalogu nagrań archiwalnych. W jej bogatych zasobach znajdziemy rejestracje twórczości wielu znanych artystów, takich jak między innymi: A Day To Remember, Joan Baez, John Coltrane, Celia Cruz, Creedence Clearwater Revival, Evanescence, Miles Davis, Bill Evans, Isaac Hayes, John Lee Hooker, Little Richard, Nine Inch Nails, REM, Taking Back Sunday czy Traveling Wilburys.

Ponadto, pod szyldem Craft Recordings łączą się wydawnictwa takich wytwórni jak: Fania, Fantasy, Fearless, Musart, Nitro, Panart, Prestige, Riverside, Rounder, Specialty, Stax, Vanguard, Varèse Sarabande, Vee-Jay i Victory. Craft tworzy niezwykle starannie przygotowywane – zwracające uwagę wyjątkowo wysoką jakością – projekty muzyczne, dające nowym pokoleniom słuchaczy szansę odkrycia wybitnej muzyki oraz dające historycznym nagraniom szanse na swoistą długowieczność. Craft jest także domem dla twórczości Billie Holiday i Tammy Wynette, ochraniając ich spuściznę i zarządzając dziedzictwem tych reformatorek muzyki.

(Karolina Strzałkowska - Universal Music PL)